Detecting...
Please whitelist dirzon to continue.
ጻነ ለ ለመቸ ቸም ቃኘው ሻለቃ ምድሪቱን ተሰናብቶ ሲወጣ ሕዝቡ በፅንባ እንዴት እንደሸኘው ያስታውሳሉ ከዚህ በፅንባ ሲሸኙ ከወዲያ ደግሞ የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት ተሮ ወሸባየ እያሉ ነበር የተቀበሏቸው። የሰው ዋጋ ዝር ሁሉን ማወቅ መቼ ነው።ነው። «እስኪ በዓለም ታሪክ አንደኛው ሌላኛውን ሳያጠቃ የተጠ ጊዜ አግኝቶ ብድሩን ሳይመልስ የኖረ ማን ነው። ይኪቬ ከዚህኛው በደል ቢደርስበትም እርሱም በተራው በሊላኛ ህ ደግሞ አድርሷል ይህ በዚያ ዘመን ፍልስፍና ምክንያት ሆነ አሁን ደግዋ ሌላ ዘመን ሌላ ፍስፍና ላይ ነው ያላችሁት። ከክተሳሰ እንዴት ነው የምታድጉት። ዝጐኖችስ ብትኑ የእናንተን ጥርስ ፍለጋ የሚመጣው አዳኝ እናንተን ቋ ለሌላውም እንዳይተርፍ ያደረገው ምንድን ነው። አልኩት ያየሁትን ነገር ስነ ስለ አርሱ ቤት የምነግረው አይመስለውም ነበር እርሱ ቤቱ እንጂ የቤቱን ዝርዝር አይቶት አያውቅም ምሳ መብላቱን ኦኾ አቀራረቡን አወጣጡን እና አዘገጃጀቱን አድንቆት አያወሻ መጀመርያውኑ ቤቱ ያው ነው ብሎ አምኗል ስለዚህም ነገር አይታየውም። እሂሴ ነጎ ግን ራሳቸውን በክብር አምባ ላይ ቆመው ነው የሚያዩት። የየ የቲምቡክቱ የታሪክ ጸሐፊ የምዕራብ አፍሪካዋ የስ ዘሽ ወሽ ቦታ የመጨረሻው ንጉሥ የሆነው አስክያ ኢሻቅ እኤአ ከሞ ሽ ሣፕታዐባ ጦር ወረራ ለመሸሽ መርከቦችን በኒጀር ወንዝ ላይ ተብኞ አሻር የተስ አንደነበር ይነግረናል አል ካቲ አንደሚለው «የአክስኪያ ንብረት የሆኑ በ ጠሩ መርከቦች በዚያው መንገድ ላይ ደርሰው ዞ ባ ተረቱ ምሳሌው ዘይቤው የሚመጣልን በራሱ በቋንቋው የ ስብ ከሆነ ነው። የሚያዘጋጁ ሐሳቦችን የሚያፈልቁ ተቋማት ይሹናል ካልሆነ ግን የሀገሬ ገበሬ ሀገርሽ ምንኛ መንደርሽ ምንኛ አላውቅበት አልኩኝ ያንቺን አማርኛ ያለው ነገር ይደርስብፃ።
አርጋብ የዛፉን ስለሚወዱት በእርሱ ላይ እየተሰበሰቡ ይመገቡታል ይ መጽሐፉ እንደ እባብ ላሉ እንስሳት ደግሞ ጥላዉ እንኳ ከነካቸዉ ይሞታሉ ነገር ግን ለአባቦቹ ሌላ ዘዴ ለግሷቸዋል ርግቦችን ለማጥመድ የሚመጡት እባቦች የፀሐይ ጥላ ባላረፈበት አቅጣጫ ወይም ፀሐይ ስትጠፋ ወይም ደግሞ ደመና ሲጋርድ ይፈልጉታል ይህ ዛፍ በላቲኑ አምቢዴክስትረስ ጠእህ ይባላል አምቢ ማለት ሁለቱም ማለት ሲሆን ደክስተር ማለት ደ ትክክል ማለት ነዉ አምቢዴክትረስ ማለትም በሁለቱም በኩል ትክክል ማለት ነዉ የእንግሊዝኛው ቃል መጀመሪያ ተግባር ላይ የ በሕግ ሰዎች ዘንድ ነዉ አንተም ልክ ነህ አንተም ልክ ብሉ ከከሳሽም ከተከሳሽም ወገን ጉቦ ለሚቀበል ዳኛ ነበር ጥቅም ላይ የዋለዉ ኦ ሬጋ ዳናምሳቆም ለና ፊሑሖቻ ወታቻ ርግቦቹ ወደ ኤኢዲቅስዮ ዛፍ ሲመጡ ሁለት ነገር ተስፋ አድርገዉ ነዉ በአንድ በኩል የዛፉን ፍሬ ጣፋጭነት በሌላ በኩል ደግሞ የርግቦች ዋና ጠላት የሆነዉ አባብ የዛፉን ጥላ በመፍራት ወደ አካባቢዉ አይደርስም ብለዉ በማመን ኤጺዲቅስዮ ዛፍ ግን ለርግቦቹ ምግብ እንደሚሆነዉ ሁሉ ለእባቦቹም የምግብ ምንጭ ሃዉ አባቦቹ እንዴት ከዛፉ ጥላ ማምለጥ እንደሚችሉ ጠንቅቀው ያዉታሉ ፀሐይ በምሥራቅ ስትሆን በምዕራብ በምዕራብ ስትሆንም በምሥራቅ በኩል ይመጣሉ ያንንም ካልቻሉ አስክትገባ ጠብቀው ከች ይላሉ ኤጴዲቅስዮ ለርግብም ለአባብም የሚሠራ ዛፍ ነዉ አሁን አሁን በሀገራችን አስቸጋሪዉ አሠራር እንደኤዲዲቅስዮ ዛና ለሁለቱም ወገን ለመሥራት የሚጥረዉ አሠራራችን ነው ለሕጋዊዉም ለሕገ ወጡም በአዲስ አበባ ከተማ ፉሪ ሐና አካባቢ ቤቶችን በማፍረስና ባለማስፈረስ በተፈጠረ ግብ ግብ የሰዎች ሕይወት ያለፈበት ክሥተት እንደተፈጠረ ስምተናል እጅግ አሳዛኝ ነዉ እነዚህ የፈረሱ ቤቶች እንደ ሜክሲኮ የድንበር መተላላፊያ ዋሻ ምድር ውስጥ እንደ ንጉሥ ሕዝብ ናኝ የምኞት ቤተ መንግሥት አየር ላይ የተሠሩ ቤቶች አይደሉም በዚሁ በከተማችን ምድር ላይ የተሠሩ ናቸዉ እንደ ታዴዎስ እርሻ በአንድ ቀን አልበቀሉም ሲቀፈሩ ሲገነቡ የኖሩ ር አከባቢዉ እንደ አንታርክቲካ መስተዳድር አልባ ይዋ ናቸዉ ካስ ለመሆኑ እነዚህ ሁሉ ቤቶች ክፍለ ከተማና ወረዳ አለዉ ታድያ ንን ያህል ዘመንስ እንዴት ሊቆዩ ቻሉ። ዉሳኔዉ ሁለት ኢ ትክክል ነገሮችን ለመሥራት የሚሞክር ነዉ አንድ ሕግ የጸና ሕግ የሚሆነዉ በመቼዉም ጊዜ ለሁሉም ዓይነት ዜጎች በማንኛዉም ሁኔታ እኩል ተግባራዊ ሲሆን ነዉ በጥንቱ የኢትዮጵያ የውትድርና ሥምሪት ወታደር ደመወዝና ቀለብ ስላልነበረዉ በፄደበት ሀገር በመንደር ተመርቶ ጠይቆም ቀምቶም እየበላ ነበር የሚኖረዉ በዚህ ዘመን ብዙ ግፍ ተፈጽሟል ቤት ንብረት ይበረበራል ከብት ከባለቤቱ ፈቃድ ዉጪ እየተጎተተ ይታረዳል ሴት ልጆችና ሚስቶች ይደፈራሉ ከሰዉ እኖር ብዬ ልጀ አሳድግ ብዬ ለባሻ ዳርኩለት ሚሜስቴን እቴ ብዬ የተባለዉ በዚህ ዘመን ነበር ታድያ በአንድ ወቅት በአንድ መንደር ወታደር ይሠማራል አንዱ ወታደር ወደ አንዱ ገበሬ ቤት ሲገባ ቆንጆ የሆነች ሚስቴን ያያል ይዝ እሄዳለሁ ሲል ከባል ጋር ይጋጫል ግርግሩን የሰሙ ሌሎች ወታደሮች ይመጡና ገበሬዉን የፊጥኝ ያሥፍቻል ሌላው ወታደር ደግሞ ሌላ ቤት ሲገባ ባሏ የታሠረባትን ሴት ያገኛል አብሮ ያድራል ያቺም ሴት አስተዛዝና ባሏን እንዲፈታላት ትለምነዋለች ሀገሩን ለቅቀው ሲፄዱ ፋቲ ይሰድላታል ታድያ ይህንን ሁለቱን ታሪክ ያየ የሠፈር እረኛ አይ ዉበት አይ ዉበት አይ ዉበት ቁንጅና ኦ ያሪ። በመጨረሻም አንዲት ልጅ አገኘ ልዕልቲቱ ስታያት ቁርጥ እርሷን ትመስላለች እንዲህ አለቻት ልጅቱን አሁን አንቺ ልዕልት ሆነሻል አሉ የልዑሉንም ልጅ ታገቢያለሽ የጫጉላውንም ጊዜ አብረሽው ታሳልይፊያለሽ እኔም ያንቺ ደንገጡር ሆጌ አንቺንና ልዑሉን ለጊዜው እታዘዛሰሁ ልክ የጫጉላው ጊዜ አንዳለፈ ግን ትቀይሪኛለሽ አንቺ ወደ ደንገጡ ርነትሽ እኔም ወደ እመቤትነቴ እመለሳለሁ ለዚህ ወዖታሽኛ ለጥሎሽ የሚመጣውን ሀብት ሁሉ ትወስጃለሽ አለቻት ልጂቱም በደስታ ተፍነከነከች ደግሞ የአገልጋይ ልብስ ለበሰች ማንም ሊለያቸው ልዑሉ መጣ ሙሽራዋን ይዞ ሄደ አገልጋይዋም ተ በልዑሉ ቤት የነበረው ድግስ ሲያልቅ ልዑሉና ሙሽ ጫጉላ ቤት ገቡ አገልጋይዋም ከውጭ ቀረች ታስበዋለች ይህ ፅድል የእርሷ ነበር ነገር ግን አሁን አሁን እርሷ ነበረች እዚያ ውስጥ መሆን የነበረባት ግ ለማለፍ ብላ በፈጠረችው ችግር ምክንያት ውጭ ቆማለች ደረጃ ሳትደርስ ነገሮችን አስተካክላ በክብር ልትወጣ ቸ የነበረባቸውን ዕድሎች ታስታውሳለች። ይላሉ ኩርዶች እነሆ በዚህ የ አመቤት አመቤቲቱም አገልጋይ ሆነው የሰቀለውን ቆማ ማውረድ አቅቷት ኤድመንተን ካናዳ ከየካሱ መሞት በርለዓም ወየወሴፍ በኢትዮጵያ ቤተ ክርስቲያን ከምናገኛቸው የጥበብ መጻሕ አንዱ በርለዓም ወየወሴፍ የተሰኘው መጽሐፍ ነው በርለዓም ወየወሴፍ የተለያዩ ምሳሌዎችንና ተረቶችን ዩ የሕንድ መጽሐፍ ነው የተወሰደውም ከትውፊታዊው የጉቶ ቡድሐ የሕይ ወት ታሪክ ነው ታሪኩ የፍቅር ታሪክ ነው የዚህ መጽሐፍ ቅጅዎች በአይሁድ በማኒያውያን በመከሊሞ ዘንድና በክርስቲያኖች ዘንድ ይገኛሉ ዋዳጎስ የተባለ እጅግ ባዕለ ጸጋ የሆነ ኃይለኛ የሕንድ በሕንድ የሚገኙ ክርስቲያኖችን ጨፈጨፈ አንድ ቀን ዋዳ የወሴፍ የሚባል ወንድ ልጅ ወለደ ኮከብ ቆጣሪዎችና ጠንቋዮች ስለ ልጁ ዕጣ ፈንታ ሲጠየቁ ወደፊት ክርስቲያን እንደሚሆንና የክርስቶስን ዛፃይማ ኖትንም ከፍ እንደሚያደርግ ይናገራሉ ይህንን በመፍራት ንጉሥ ፀ በአንድ ቤተ መንግሥት ውስጥ ወስኖ አስቀመጠው ቤጦ ም ። ብቻዋን አልነበረችም ሁለት ድንቡሽ ያሉ ወጣት ሴቶች እንደነርሱ ድንቡሽ ያለች ሰሐን ይዘዋል ዙሪያዋን በአበባ ተጊጣለች ሁለመናዋ ነጭ ነው አንድም የፃቄ አይታይባትም እንዲ ያውም ከሁለቱ ወጣት ሴቶ ፉ ገሬጋ ላናዋሰዳቻ ጸና ሐሖቻ ወቻ ይዛ ፈሬ ልጅ ትከተል ነክበር ያቺ ሰሐን አንዳች ፈጠን ብላ ጠረግ ታደርግላታለች ጭ ሰሐኗ ላይ ዐረፈች ያቺ አንደ ደንገጡር ከጊላ ወጣት አንደ ጀት ፈጥና በያዘችው ፎጣ ጥርግ አደረፃ ር ተገረመ አራት ሰዓት ሙሉ ሲንፈቀፈቅ የሚመጣ አሳት ከውስጥ የሚፈነጥቅ ወጥ እንዲያ ዓ ሲያደርገው ዘወር ብሎ ያየው የለም ጠቁሮ ጠልሽዩ አንኳን ሌላ ራሱ ድስቱ ራሱን እስኪረሳው ድየ በታት ከሞቱት በላይ ሆነ ያን ጊዜ ቀርቶወጡ አንካን ልጥረግህ ልወልውልህ ያለው የለም አየ ድስት ወ ደየግሞ አንቺ ማነሽ። በመህ በሚከተለው ታሪክ ላይ ያላችሁን አስተያየት እንድት እፈልጋለሁ ነገሩ እንዲህ ነው አንዲት ሴትና አንድ ወ ከልጅነታቸው ጀምሮ አብረው እየተማሩና እየተጫወቱ አደነ ወደፊት ትልቅ ሰው ሲሆኑ ተጋብተው አብረው ለመኖር ቃል ተግባቡ ከተወሰነ ጊዜ በኋላ የኑሮ መሥመር አለያያቸውና በተለያዩ ቦታዎች መኖርና መሥራት ጀመሩ በዚህ መካከልም ሴቷ ቃል ኪዳንዋን ረሳችውና ሌላ ባል አገባች ጋብቻው በተፈጸ መበት ቀን ማታ የገባቺው ቃል ኪዳን ትዝ አላት ደነገጠች ነገሩን ለባልዋ ነገረቺው ብ ባልዋም ለቃል ኪዳን ትልቅ ቦታ የነበረው ሰው ነበርና «በይ ተ ቃል የገባሺለትን ሰው እንፈልገው ስናገኘውም ቃል ኪዳ ማፍረሳችንን ነግረነው የገንዘብ ካሣም ከፍለነው ይቅ ያድርግልን ያለበለዚያ ትዳራችን ይበላሻል አላት ሁለቱ አዲስ ተጋቢዎች ልጁ ይገኝበታል ወደሚባለው ቦታ ፍ መንገድ ተጉዘው አገኙት የሆኑትንም ነገር ሁሉ ገለጡ ይቅርታ እንዲያ ደርግላቸው ገንዘቡን እንዲቀበላቸው ለ። እንዲዋሽ መጡ ተፈቀደላቸው ሁሉም ሌባውን ያወቀበት መንገድ አስደን ቋቸዋል ምንጣፍ ላይ ቁጭ አሉ አንድ ቀን አንድ ልጅ እኔ ዘንድ ለፍርድ ቀረበ የመ አባቱን ገድሎ ነው ረበናቱ ሁሉ አባቱን የገደለ ፈጽሞ ይሙ ይላልና ይገደል ብለው ወሰኑበት እኔ ግን ይህንን ያደረገበትን ምክንያት ለመረዳት ስለፈለግኩ ጠየቅኩት ኛ እንዲህ ነበር ገፅ ኦ ሪ ዳናዎጂቶኦ ለና ፊሑቻ ወያቻ አንድ አ ረ ባት ልጁን ሁል ጊዜ አንድ ነገር ያስተምረዋል ጣደሻ ና መቾልች ኮዛ ፍየሉ ወጋኝ ሲለው ብለ ። እዚህም አዚያም ትዳርን የተመለክተ ንባብና ሐሳብ ይገኝ ካልሆነ ስር ዲፕሎማና ዲግሪ ማስተርስና ዱክትርና የለም ሌላውን ሞያ ለተግባሩ ተመሳሳይ በሆነ አምሳያ ተግባር ዎርክ ሾፕ ሲሙሌተር ልምምድ ማድረግ ይቻላል ትዳርን በአምሳያው ሳይ ልምምድ ማድረግ አይቻልም እገሌ ያህል ዓመት ትዳርን በተመለከተ ልምድ አለው ብሎ የሚችል መሥሪያ ቤትም የለም ለዚህ ነው በትዳር ጉዞ እጅየኖሩ መማር ወሳኝ የሚሆነው ትዳር ማለት ጥቂት ዕውቀትና ጥቂት ሐሳብ ይዘው እየኖሩ የሚማሩበት ትምህርት ቤት ነው ስለ ማወቅ የሚሜቻለው እየዋኙ እንደሆነው ሁሉ ስ ሁኔታ መማር የሚቻለው እየኖሩ ነው ሁ እ ፉ ኗረ ዳናምሳቶም ለና ሴሑቻ ወቻ ዓ ያሽ በ ር ን ደጉ አንዱ ለሌላው ተብሎ በዕውቅ በትዳር መርከብ ን ርጅ ክክ ከንች ሉትን የአአተላለሽየፋነሃትቹቹ አድ ፈክር ድሞና አስረግጦ መተንበይ ሼክ የአካሄድ ለውጦች አስቀ ሌላው ስለራሱም ን ሰር ሸሽ ብሎም ከዚያ ናዳ ዓት ሩ ሦስት ነገሮች ይከሠታሉ በየራሳቸው ሲወስኑና ሲያደ ርጉ የኖሩት ወንድና ሴት በጋብቻ ምክንያት ሥልጣናቸው የጋራ ሐላ ፊነታቸው የጋራ ውሳኔያ ቸውም የጋራ ይሆናል መመካከር መግባ ባትና መጋራት የግድ ይሆናል በአንድ ዙፋን ላይ ሁለት ነገሥታት ይነግሣሉ በአዝ ሠንሠለት ሁለት ሰዎች ለአንድ ሰው ተጠሪ ሲሆኑ ይችላሉ አንድ ሰው ግን ለሁለት ሰው ተጠሪ አይሆንም በትዳር ውስጥ ግን ይከሠታል አንድ ልጅ አንድ የቤት ሠራተኛ አንድ በቤት ውስጥ የሚኖር ሰው ለሁለት ስዎች ተጠሪ ይሆናል በሁለቱ ጋብቻ ምክንያት ሌላ ማኅበረሰብ ይፈጠራል ሲለጥቅ ደግሞ አንዳንድ ጊዜ የሚተቃቀፉ አንዳንድ ጊዜም የሚገፋፉ ሁለት ቤተሰቦች ከሁለቱ ጀርባ ይመጣሉ መጥተውም ወይ ጸጥ ያለ አለያም ማዕበል የበዛበት ውቅያኖስ ይፈጥራሉ ይህን የቤተሰብ ውቅያኖስ ማስተዳደር ለተጋቢዎቹ አዲስ ነገር ነው ሲሠልስ ደግሞ ከሁሰቱ ኑሮ ልጆች ይወለዳሉ ይቭዔ አዲስ የተፈጥሮ ስጦታ መቀበል ተቀብሉም ማስተዳደር ዕፅውቀት ብስለትና ጥበብ ይጠይቃል በዚህ ሁሉ ጉዞ ውስጥ ብልህ ይማራል ሞኝ ያማርራል ኑ ያሪ ለናዥሳቶም ጸና ሐሖቻ ወቃቻ ከራቱ መስተዛባርራነ ኢትዮጵያ ውስጥ ለአንድ ሕዝብ የሚሠሩ በአንድ መንግሥቅ የሚተዳደሩ የማይመስሉ ለመሥራት ተመሥርተው በማፍረስ የተጠመዱ አራት መስተፃርራን አሉ አርስ በርሳቸው የሚቀ ዋወሙ አንዱ የሠራውን ሌላው ካሳፈረሰ የሠራ የማይመስለው ዋና ተልእኳቸው የሌላውን ማፍረስ እንጂ የራሳቸውን መሥራች ያልሆነ መዝገበ ቃላታቸውን ናደው ደምስሰው አፍርሰው ። አለና አንድ ሽው ብሎ ያለፈ ወፍ አሳየው ልጁ ወፉን ለማየት የሚች ልበት ርቀት ላይ አልነበረም ወፉም በሽውታ ነው ያለፈው አላየሁትም አለው ልጁ ይህ ወፍ ሌሊት ሌሊት ያጉረመርማል እርሱ ወደሚያጉረ መርምበት ቦታ አራዊት አይቀርቡም እነዚህ ሁሉ ሳያውቁህና ሳታውቃቸው ክአንተን ሲጠብቁህ ነው ያደሩት አየህ ልጄ ኦ ያሪ ጳናምሰቶም ለና ሐሖቻ ወጎቻ አብረውህ ሲጠብቁህ ያደሩ ብዙ ናቸው ወንዙ ዛፉ ተራል እነዚህ ሁሉ አብረውህ ነበሩ ከሁሉም በላይ ደግሞ እኔ አባ አብሬህ ነበርኩ አንተ ግን ብቻዬን ነበርኩ አልክ ብቸኝነቭ ያመጣው ብቻህን መሆንህ አይደለም አብሮህ ያለዐ አለማወቅህ እንጂ ከዚህ ሌሊት እንድትማር የምንፈልገው አንዱ ትምህርት በ ምንጊዜም ብቻውን እንዳልሆነ እንድታውቅ ነው። ግን ምን ያደርጋል ምንም ሊያደርዓ በማይችልበት ጊዜ ነው ትዝ ያለው «እኛኮ ለእነዚያ አራዊት ጥብቅና መቆም ነበረብን ምንም እንኳን ሽታቸውን ባንወደው ምን እንኳን አንዳንድ ችግር ቢኖርባቸው ምንም እንኳን በኛ ላይ ወጥተው ቢራኮቱ ግን ደግሞ ያስፈልጉን ነበር ከኛ የተለየው ሁሉ የኛ ጠላት አይደለምኮ ችግር ያለበት ሁሉ የማያስፈልግ አይደለምኮ እኛ ለእነርሱ ጥብቅና የምንቆሽ መው ለእነርሱ ብቻ ብለን አይደለም ለራሳችን ነው አፍንጫጂ ሲመታ ዓይን ያለቅሳል አሉ ሰዎች» «ይኹ ታሪክ አንድ ነገር ትዝ አስባለኝ አለ ዋርካ። አንድ ጊዜ ሁለት አዳኞች እኔ ሥር ቁጭ ብለው ሲያወሩ የሰማሁት ነው ን በአንድ ወረዳ አንድ ፍርድ ቤት ነበር አሉ። ነው መመዘኛው ገበያው ካመቼ ማንነት ይቸበቸባል ት ብ ሰው አመለካከቱን አቋሙን ወይንም ርእየቱን ሊቀይር ይችላል ነገር ግን ተአምራዊ በሆነ ድንገቴ መንገድ ሰው አነዚህን ነገሮች ሊቀይር አይችልም የሰው ኅሊና እንደ ኮምፒውተር በፈለቸቹ ጊዜ የፈለጉትን ሶፍትዌር በፍጥነት የሚጭኑበት አይደለምናጂ ማሰብ ማብሰልሰል ከራሱ ጋር መሟገት መረዳት ማስረዳትቹ መመዘን ማመዛዘን ይፈልጋል ሲያምንም በምክንያት ነውካ ሲለወጥም በምክንያት ነው የገበያ ሰዎች ግን እንደዚህ አይደሉም አንድን አቋም ወይም አስተሳሰብ ወይስ ስሕተት አያሳምንም ተገቢ ነው ወይስ አይደለም ሕጋዊ ነው ወደያ አይደለም የሚል መመዘኛ የላቸውም ይሸጣል ወይስ አይሸቸም ነው ጥያቄአቸው ያለ ምንም አሳማኝ ምክንያት ሰው ይዞት ከነበረው አቋ በድንገት በተቃራኒው ከተገኘ አንዳች የሚያዋጣ ገበያ አግኝ ማለት ነው ሰው እንዴት በድንገት ከተቃዋሚነት ወደ ደጋፊ አመለካከት ወይንም ርአዮተ ዓለም የሚመዝኑት ከአቋማቸው እና ከአስተሳሰባቸው አንፃር አይደለም ትክክል ነው ያስኬዳል ወይስ አያስኬድም ያሳምናል ወይስ ከደጋፊነትም ደት እንጂ በሀገራችን የየ አነማን ናቸር መሬት ውያ የተቀመጠበገ አገሌ የከበሩ የምችለውን የለም እንዴ አትሸጥም የሀገር ሕግ ገበያው ደር ይሆናል ይገኝ ይሆ አይደለችም ስውኮ ከእአ ከሚኖርባቹ ነው በ ተጠቃሚ ውስጥ ህ ሰውኮ ስሰ ያለችውኮ ከጣልያን ለመጠቀሃዩ ኦ ሪ ዳናምቶ ዳና ሐሖቻ ወታጾ ሂደት እንጂ ተአምር ጎፀዕፍ አ ነማ የው። ነበርም ከይበልጥ ደ የአህያም በማግሌ ታሪክ ነ ሸ እንደ ረብ ግል አህያ ኦ ሪሪ ናኑ ሕሉ ነኣ ሆች ዘዛር ህዚ መሮ ነሮ መ ነው መቼም እንደ ዕለተ ሆሳዕና አህያ በታሪኳ የከበረችበት ቀን ያለ አይመስለኝም ዙሪያዋን እየተዘመረ ዘንባባ ተይዞ ምንጣፍ ላይ አግሯ በኩራት እየተራመደ በኢየሩሳሌም ጎዳና ላይ ተጉዛለች ከዚያ በኋላ ግን አህያ ስሟ እንዴት ሊጠፋና የድድብና የሸክምና የድንቁርና ምሳሌ እንደሆነች አግዜር ይወቅ ምናልባትም ከፃምላሳ ዓመት የዘለለው የአህያ ሽማግሌ አይገኝም እንጂ እንጠይቀው ነበርፊ ምን ያደርጋል ታድያ የአንድ አህያ ዕድሜ ቢበዛ ከፃምላ አይበልጥም ያም ሆኖ በአዳጊ አገር ውስጥ ዕድሜ ያጥራልና የአህያም ዕድሜ ከዐሥር አይበልጥም አሉ ሽማግሌ ከሌለ እዚህ ሀገር ታሪክን ማን ያስታውሰዋል የሀገሬ ታሪክ ነገርን ከመጽሐፍ በላይ በሚያስታውሱ ሽማግሌዎች ልቡና እንደ ጽላት ተጽፎ እንደሚገኝ የማያውቀው ያ የጀርመን ፈላስፋ ፄግል ያልተጻፈ ታሪክ ታሪክ አይደለም አለ ጀመረች የምትባለው የዛሬ ዓመታት ገደማ አፍሪካ ውስጥ ምናልባትም ሐጃ የ ለዚህ ማሳያ ሆኖ እየቀረበ ያለው ሰ ብ የሚገኘው ኢትዮጵያ ኤርትራና ሶማልያ ው አህያ ከሰው ጋር መኖር ኦ ናዎሳቆቻ ጸና ፊሖቻ ወራሯ ነው ሰውን ማገልገሌ ካልቀረ አገር ላቅና ብላ መጀ መካከለኛው ምሥራቅ ሄዳ በኋላ ደግሞ ወደ አውሮፓ ተሻ አህያን መጀመሪያ ከአፍሪካ የወሰት ሮማውያን ርማውያን ወደ ሰሜን አውሮፓ ሲስፋፉ በዚያው ሰሜን ከ አስገቧት እንኳን ዛሬ አልሆነ እንጂ ከአፍሪካ መፄዲ ሕገ ወጥ ስደተኛ ነበር የምትባለው የግብጽ ሥልጣኔ እየተባለ የሚጠራውን ታላቁ የዓባይ ሥል የአህዮች ሥልጣኔ ነው ይሉታል። ከይችል አህያዋ ጆሮዋን ጥላለች ይላቸዋል አርሳቸውም ገርሟቸው ይሄዳሉ እልፍ እንዳሉም የአየር ትንበያው የተናገረው ሐይሽ የአህያ ቀርቶ ገበሬው የተናገረው ዝናብ መጣ ይባላል ትሏታ አህያ ለአህያ ጆሮዋ የአየር ንብረትን በተመለከተ ለሁለት ነገር ይበሸሸ ላ ማታል በአንድ በኩል የውስጧን የሙቀትና የቅዝቃዜ ሁኔ ለማዘጋጀት እንድትችል ያደርጓታል የደብረ ዘይቱ ገበሬም ይህንን ነገር ነው የደረሰበት ባይሆን አህያ በሆዳምነት መታማቷ እውነት ሳይሆን አይቀርም አህያ እስከ አርባ የሚደርሱ ጨጓራዎች እንዳሏት ስትሰሙ ኡኡ ማለታችሁ አይቀርም የአሁኑ ይባስ እንድትሉ ሁለት ነገሮች አእንጨምር አህያ በዕድሜ በገፋች ቁጥር የጨጓራዋን መጠን እየጨመረችው ትሄፄዳለች ዕድሜ ለአርባ ጨጓራዎቿ ኪሎ ካሮት እምሽክ ለማድረግ አንድ ሰዓት አይፈጅባትም እስካሁን በአህዮች ታሪክ ከፍተኛውን ጨጓራ ያስመዘገበችው የኩዝቤክስታን አህያ ናት ጨጓራ አስመዝግባለች አንድ አህያ እግዜርን ካልፈራች ኪሎ ምግብ በዓመት ትፈጃለች እንኳን የሸመተ ያረስም አይችልሽ ማሰት አሁን ነው የአህያን መሥዋዕትነት ብነግራችሁ ግን ትብላ ደግ አደረገች ው የቡድን መሪ አለው ጠርጣራዋ ትሏታላችሁ። ዳናምሰቶ አና ሴሉ ወቃጾ ያቺ ኩሬ ንጉሥም ማለት እርሱ ነው ከእርሱ ቦታ ከእርሱም የበለጠ ዕድለኛ የለም የ አርሱ ያገኘውን ይህንን ታላቅ ነገር የሚካ ብቻ ነበር ሚመኘው ነገ ፈለው ጓደኛ አንድ ቀን በአካባቢው ከባድ ዝናም ጣለ ምድሪ በሆነችው ኩሬ ውስጥ በመሆኑ ምንም ነገር አይመጣብኝም ብ ውኃ ከ ባሕር አመነ ዝናቡ ግን አካባቢውን ደበላልቆ ከኩሬው ማዶ ። ሆኝ ብለህ እኔን ለማስደነቅና ከዚህ እንድወጣ ለማድረግ ነው እንጂ ከዚህ የሚበልጥ ባሕር ፈጽሞ የለም በዓለም ላይ ያለው ብቸኛው ታላቁና ምቹው ውኃ ይሄ ኩሬ ነው አለው ዔሊውም ወዳጄ ሞኝ አትሁን የማታውቀውን ነገር ሁሉ የለም አትበል አንተ በአንድ ዓይንህ ስለምታያት ይቺ ኩሬ ትልቹ ትመስልፃለች እንጂ እንኳን ከዚህ ኩሬ ከኡኩስ ኑር ባሕር ። የሆነ ቦታ ሳያመነዥክ እርሱም ይለዋል እንጂ እውነት ይሄ ራአዩን ዐውቆት ከዚያ ገብቶት ከዚያም ተስማም አያወራ ያለው «ከ ይሽ አንዱ አገሌ የተባሉት ባለሥልጣን ሥራ የሚቀጥሩት ነው ሲባል ይሰማል ጓደኞቹ ደግሞ የአንተ አገር ናቸው ይሉታል ዒፅ ይሄ ነገር ሲደጋገምበት ለምን አልጠይቃቸውም ብሎ ፄደ ምናለ ቢያንስ የት ሀገር የት ቀበሌ የት መንደር የሚለውን እንኳን ቢያጣራ ቢሯቸው ገብቶ የሀገራቸው መሆኑን ይገልጥና ሥራ ይለምናል እርሳቸውም በመን በጎጥ የጠበቡ ነበሩና ለመሆኑ ሀገርህ የቅ ር ይጠይቁታል ከአርስዎ ሀገር ይላል የኔ ሀገር የት ነው። ከዚያ እና አሁ ጋጣ ኦ ሪ ዳናክ ር ጓዳም ለ ሐሖቻ ወቻ ሰኮኒ ጉ ኗ ዳሜ ክፍል አንድ ሓኝቹ ት አሜሪካ ስፄድ ሁልጊዜም የሚገርመኝ አንድ ነገር አለ በኢትዮጵያ አዲሱ ትውልድ ዘንድ የተዘነጉ አካላት እዚህ እንደ ትኩስ ወጣት ሲራወጡ አያለሁ ከዛሬ አርባ አና ፃምሳ ዓመታት በፊት ወጣቱን ገበሬውን ን ወዛደሩን ሴት እና ወንዱን ከጎናቸውም ሆነ ከላቸው ያስለፉ በሕፃን በዐዋቂው አንደበት እንደ ውዳሴ ማርያም በየስዓቱ ስማቸው ሲነሣ የነበሩ ልጅ ሆነን እንኳን በስማቸው እንጫወት የነበሩ ፓርቲዎች ድርጅቶች እና ግለሰቦች መኖራቸው ትዝ የሚለኝ አዚህ አሜሪካ ስገባ ነው ጋዜጦቹ ሬዲዮዎቹ ዌብ ሳይቶቹ እና የስብስባ መጥሪያ ወረቀቶቹ እነዚያን አዛውንት ፓርቲዎች እና ድርጅቶች ስም ያነሣሉ ከዚያም አልፎ አንዳንድ አብያተ ክርስቲያናት ከእነዚሁ ፓርቲዎች እና ድርጅቶች በተያያዘ ስማቸው ሲነሣ ይሰማል አሁን ኢትዮጵያ ውስጥ በንቁ ተሳትፎ ያለው ትውልድ ከስባዎቹ አጋማሽ በኋላ የመጣው ነው ኢሕከፓ ኢዲዩ መኪሶን ኢጭአት የዘውድ ምክር ቤት የሚባሉትን ድርጅቶች ከስማበት ፌሬ መመመመሙ ፁኦ ሪሪዳኖምጂሳዳም ጸና ሐራቻ ወቻ ይልቅ መጀመርያ ስለ ደርግ አና ኢሠፓበኋላም ስለ ኢ ያ መዐሕድ ኦነግ ቅንጅት ኅብረት ኦብኮ ሰማያዊ የምግብ የሰማበት ዘመኑ ይበልጣል። » «እነርሱስ መስማት የሚፈልጉም አይመስለኝም» አለው ይባላል ቦታ እና ዘመን እየራቀ ሲመጣ የሚያውቅ ብቻ ሳይሆን ማወቅ የሚፈልግም እየጠፋ እንደሚመጣ መረዳት ያስፈልጋል ሁለተኛው እና ከዘመኑ ጋር መራመድ ትውልዱንም ማሰለፍ ካልተቻለ ታሪክን ደምድሞ ዶክመንት እና ቅርስን ወደ ሙዝየም ልኮ ከተቻለም መጽሐፍ ጽፎና ፊልም ሠርቶ መሰናበት ነው ከነ ክብር መሞት ያለበለዚያ ግን ታሪክ ላይ ተኝቶ የማይሆን ሕልም ማየት ለተመልካቹም ለተርዓጓሚውም አይጠቅምም ሲልቨር ስፕሪንግ ቨርጂንያ ዱክ መንገድ አጠገብ ፉቱ ረ ናምኦ ታዕክ ካይ መተኛት ክፍል ሁለት አንድ ሰው ተዋወቅኩላችሁ ዋሽንግተን ዲሲ «ኢትዮጵያ ውስጥ ታዋቂ ጋዜጠኛ ነበረ» አለኝ ሰው አብሯቸወ ያክ ሰው ቀጠል አድርጎም እኔንም «ጋዜጠኞ» እኔ የምለ ወጥ ሠሪ ሰውዬውም «ምን እባክህ ጋዜጣ በኛ ጊዜ ቀረ ሠዕ በጊዜው» አለ አውራ እና መሐል ጣቱን አጋጭቶ ፎ ጣች ስሙን ለመስማት ጓዓሁ አሜ «መቼም በዝና ሳታውቀኝ አትቀርም እንትና እባላለሁ በ ስሙን ሲነግረኝ ልቤ ቀጥ ልትል ሰው ፊት የሚሳቅ ቢሆንሻሸ ንን በዚህ ቀን ስቄ አላባራም ነበር ዐወቅኩት ጋዜጣውም እኔ ደ አለኝ ያንን ጋዜጣ ለርእሰ አንቀጹ እና በውስጡ ይጽፉ ለቨሽ አኘ ሁለት ጎበዝ ሰዎች ስል እገዛው ነበር ከዓመታት በፊት ዓትመ ሕጅ አቁሟል ልጅ ይህ አሁን ከፊቴ የቆመው «ታዋቂ ጋዜጠኛ» በጋዜጣውጳ የል። ካ መጥተው ያሰቡት ከልሳካ አሜሪካ ላይ ወድቄ ብነሣ ኦ ናምጂሰቶም ና ፊሑሖቻ ወንታቻ መላው አካላቴ ወርቅ ይዞ ተነሣ የሚል ዘፈን ሰምተው ተመስጠው የሞቀ ሥራካየይመጢ የጦፈ ንግድ የተንደላቀቀ ኑሮ ጥለው ይመጡና ያሰብኩኑ ተሳካ ያለምኩት ሆነልኝ» የሚለው ዘፈን እዚህ ሲደርሱ እንደ ሰማይ ይርቅባቸዋል ያን ጊዜ ታድያ ከሥነ ልቡና ኪሳራ እሄ መውጫ የሚያገለግላቸው ታሪክ ላይ መተኛት ነው ነ አገር ቤት ጥለውት ስለመጡት ምርጥ ቤት ስለነበራቸው የሬ ሥራ ያገኙ ስለነበሩት ጫን ያለ ደመወዝ ስለ ነበራቸው ላቅ ያለ ሥልጣን ስለ ተማሩት ትምህርት ማውራት ይጀምራሉ ሰውም ስለ እነርሱ ሲነግራችሁ አሁን የሆኑትን አያነሣላችሁም «አገር ቤት ምን የመሰለ ሥራ ነበረው ኤንጂኦ ነበር የሚሠራውፃሃያ ሺሕ ብር የሚከራይ ቤት አለውየዚህ መሥሪያ ቤት ሐላፊ ነበርኮ» ይላችቷል ታሪክ በነገራችን ላይ የአሜሪካ ኢኮኖሚ ያጋጠመው ድቀት ኢትዮጵያ ውያንን በሁለት መልኩ ጎድቷቸዋል ይባላል የመጀመሪያው እንደማንኛውም የሀገሩ ነዋሪ የአንዳንድ ጥቅማ ጥቅሞችን መቋረጥከሥራ መፈናቀልተጨማሪ ሥራ ለማግኘት አለመቻል እና የዋጋ መናር አጋጥሟቸዋል የኢኮኖሚ ድቀቱ ያመጣው ሌላም ችግር አለ ሁለት ሥራ ይሠሩ የነበሩት አንደኛውን በማጣታቸው አንድ ሥራ የነበራ ቸውም ከሥራ በመሰናበታቸው ለወሬ የሚሆን ሰፊ ተገኝቷል እናም አሜሪካ ውስጥ በአበሾች ዘንድ ወሬ ጨምሯል። አንድ ላይ «ለምን። መቼም ሮም በአንድ ቀን አልተሠ ራችምና ችግሩን ሁሉ በአንድ ጊዜ ላንቀርፈው እንችል ይሆናል ግን ለመቅረፍ መጀመር አለብን «ሺ ጊዜ ጨለማን ከመውቀስ አንድ ሻማ ማብራት ይበልጣል» እንዳለው ኮንፊሽየስ ያልሆነበትን ምክንያት ብቻ አያነሣን ከምናትት እስኪ መለወጡን ከራሳችን አንጀምረው በተለይ በውጭ ካለው ዳያስጸራ በአሜሪካና በአውሮፓ በየትምህርት ቤቱና ኮሌጆቹ ዓመቱ ሲጠናቀቅ መጻሕፍቱ ይቀየራሉ አዳዲስ እትሞች ይመጣሉ ያለፉት እትሞች ወይ በርካሽ ይሸጣሉ ያለበለዚያም ደግሞ በነጻ ይሰጣሉ ከባሰም ወደ «ድጌ ቤት» ከሀ መ ኦ ናምቶኦ ሩ ሐሖቻ ወጾ እናም እስኪ ምናለበት የዕውቀት ርዳታ ለሀገራችን በምን መንገድ አትሉኝም በየአካባቢያችን ከሚገኙ ነምፍ ዳሶ ቤቶችና ኮሌጆች በርካሽ የምናገኛቸውን መጻሕፍት አንሰብስጊ አቦኮ በአንዳንድ ኮሌጆች አንዲያውም አፍሪካውያን ተማሪዎችቿች ዕጦ ጫና ካርቶን እያስቀመጡ በነጻ ከሚሰጡ ተማሪዎች ሲከቪኤዜ በራ አይቻለሁ በምዕራቡ ዓለም አንድን ነገር ለብዙ ጊዜ ማስቀወገ አቻ እዳው የቦታ ጥበት ነውና በቶሎ እንዲወገድ ይመከራል እኛኮ ነው ይህንን ባህል እንጠቀም መጻሕፍቱን አንሰበስብ እን በውጭ ሀገር የሚኖር እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊም ለራሱ ፅ ሽር ይገባ ወደ ኢትዮጵያ በሄደ ቁጥር ቢያንስ ሦስት መጽሐፍ ለመፄድና በአካባቢው ለሚገኝ በመጽሐፉ ለመጠቀም ሰሚቸለ አ ትምህርት ቤት ለመስጠት ሌላው ቢቀር በአካባቢያችን ለሚማሩ ወጣቶች እንስጣቸው በሕዝብ ቤተ መጻሕፍት አእናስቀምጣቸው። ዋሌ ባባ ግዳጅ ተሰጥቷቸው ሁሉንም በድል ነበር የደመደሙት ከ ከነ ነ ከዚህ በፊት ጥቁር ሰው አይተው የማያውቆት ብከ ወታደሮች የኢትዮጵያውያንን የድል በትር ኢት ፍጡራን ናቸው እስከማለት ደርሰው ነበር እልካ ፍሾ ኳሊ ባቤ ነ መማረክን አይቀበሉም ያለ ድል ለመመሳቦ ያ ብ የላቸውም ኢትዮጵያ የሚለው ስም ከፍ ብሎ ማ ን ኦ ዳናምሳዳኦ ላና ሐሖቻ ወጾ ው ማለት የጦርነት ታሪክ ጸሐፊ ጆን ኬጋን ይህ ነው በቃ እንግሊዛዊው ከሁሉ አስደናቂ የቃገው ቫለቃ አባለት በርነር የክ አስከሬን ለጠላት ጥለው አይሮጡም እ ን ዓዱ ውክ እየዘነበባቸው የጓዶቻ ቸ ህክ ውን ክቡር አስከሬን ተሸክመው ይወጣሉ ኣፍ ዲያውም አንድ የኢትዮጵያ ወታደር የቆሰለ ኮርያዊ ወታደርን ተሃን ንር እ መ መዬ ጫ ያወሱታል ጦርነቱ አብቅቶ የምርኮ ልውውጥ ሲደረግ ደቡብ ኮርያ አሜሪካ እንግሊዝ ቱርክ አውስ ትራልያ ካናዳ ፈረንሳይ ግሪክ ኮሎምቢያ ታይላንድ ኔዘርላንድ ቤልጅየም ፊሊፒንስ ደቡብ አፍሪካ ኒውዚላንድ ኖርዌይ ምርኮኛ ሲመለስላቸው ኢትዮጵያ ግን አንድም ሰው ያልተማረከባት ብቸኛ ሀገር ነበረች የኮርያ ጦርነት ጁላይ ቀን እኤአ ጦርነትን በማቆም ስምምነት ተጠናቀቀ በቻይናና ሶቪየት ኅብረት በምትረዳው ሰሜን ኮርያ እና በአሜሪካና በሌሎች ሀገሮች በተደገፈችው ደቡብ ኮርያ መካከል ድንበር ተሠመረ ከድንበሩ ወደ ሰሜንና ደቡብ ሁለት ሁለት ኪሎ ሜትር ገብቶ ኪሎ ሜትር ርዝመት ያለው ከወታደር ነጻ የሆነ ቀጣና በልበ ድበፀ እእ ተመሠረተ ው ሻለቃ አባላት እልህ አስጨራሽ በዚህ ቀጣና ውስጥ የቃኘ ል ጽዋንም ተጎንጭተውበታል ግን ውጊያ አድርገ ውበታል የድ ኑ ዘሪ ዳናምኋጂቆም ለና ሑቻ ወኦ ምን ያደርጋል ጦርነት አስቀያሚ ነውና አንድ ሕኺቢ ተከፈለ ቤተሰቦች በፖለቲካዊ ካርታ ተለያዩ ኮርያውያን ለ ከወታደር ነጻ የሆነ ቀጣና ሲያዩ ስላምም ጦርነትም ዩ ይሀክ ቦታ ይሉታል ከወታደር ነጻ በሆነው የደቡብ ኮር የሲስኩኑ ቦኽ በኩል ሆኖ ስሜን ኮርያን ማየት ይቻላል ቀጣናው ከ ባና ጦ ዞሖ ዋና ከተማ ሴኡል ማይል ርቆ ይገኛል ኮርያ ቻ በ የኮርያ ጦርነት መጨረሻው አንድን ሕዝብ ለሁለት መዚ ሁለት ርእዮተ ዓለም ያላቸው ሁለት ሀገሮች መፍበጠር በለጧ የ አ በኩል ቻይናና ሩሲያ በደቡብ በኩል አሜሪካ በህክ ህዞ የሚጎነታተሉበት የጦር ሜዳ ማዘጋጀት ሆነ ብ በተለይም ደቡብ ኮርያውያን ከሁለት ቦታዎች በስተቀር ሌክ ሀገራቸው በሙሉ ተወርሮ ስለነበር የነበረው እንቋህሂዙ ፊዜቢ ሆኖባቸው ነበር ጦርነቱ ሲጠናቀቅ የተበተኑትን መሰብስ ኦዩሐ የፈራረሱትን መገንባት የሕዝቡን የቆሰለ ልብ መፈወስ ዳኛ ከታው ወደ ስቃይ እንዳይገባ መጠበቅ ያስፈልግ ነበር። ይባላል ይህ ጉዳይ ሁለት ነጥቦችን እንድናነሣ ያደር ሃሃ የሚለው ቃል ያልታወቀን ነገር ማሳበፃ የኦ ያልተገኘን ነገር ማግኘትን የሚያመለክት ቃል ከሆነ ኮሎዎክ ነ አሜሪካን አገኘ ሊባል እንዴት ቻለ ምክንያቱም ያች ከግስ ሀ የተባለችው ቦታ ለአውሮፓውያን እንግዳ ትሁን እንጂ በወስጻ ዘገበ ልዩት ግን ከጥንት ጀምረው ይኖሩባት የነበሩ ሕዝቦች ነበሩባቅዌ ዘ ሸት አውሮፓ ተገኘች እንደማትባለው ሁሉ አሜሪካም አንደ አዲነ ህ ከፍ ልትገኝ አትችልም ኪነ መሺያበ በሌላም በኩል ቃሉ «መጀመሪያ በቦታው መድረስን የሚያመስ ሀዩስ ከግ ከሆነም ኮሎምበስ ወደ አሜሪካ ከማቅናቱ ብዙ ሺሕ ዓጦታት በፊት ወደ ቦታው ያቀኑ ሌሎች ሕዝቦች ከሱና ነ ጠ አሜሪካን አገኛት ማለት አይቻልም» ይላሉ ሳፉ ከቤፉ በና ጣገኙ ጸሐፊ ዛፎዛ ልክርል በተሰኘ መጽሔት ሀዚ ቺ ኒከ እትም ላይ ፐከፀሃ ርጠ ዕዐህበህ ርእስ ባወጡት ጽሑፋቸው ቀያይ ሕንዶችን አማልክት ጣር ኬምት ሕዝቦች የአሜሪካ ኳቸው ከመኖራቸውም በላይ እነዚህ አማልክቱ ጠባቂዎች እና የዚያ ምድር የያዙ ናቸው» ብለው ያምኑ ነበር ት ቀያይ ሕንዶች የቤተ መንፈሳውያን መዓርጋትን የአፍሪካውያን በአሜሪካ ምድር መገኘት ከአሜሪካውያን ቅድመ ታሪክዐጩከሸዕዘ ልከጄቨርየቀደመ ዘመንን ቅልክ አስቆጥራል የኑቢያ ኬሚት ሕዝቦች ወደ አሜሪካ ምድር የገቡት ከክርስቶስ ልደት በፊት ዓመት አስቀድመው ነበር ሴላው ቀርቶ ዘግየት ብለውም ቢሆን ከክርስቶፎር ኮሎምበስ በፊት በምፅራብ አፍሪካ የሚገኙት የማንዲጋ ሕዝቦች ደግሞ በ እኤአ ወደዚያው ማምራታቸውን መረጃዎች ያመሰክታሉ ይ ጥልቅ ምርምር ባደረጉት ት ምሁራን እየተጠናከሩ ሜሪካ ምድር ከኮሎምበስ በአፍሪካ አሜሪካውያን ጉዳይ ላ በዶር ኢቫን ቫን ሰርቲማ እና በመሳሰሉ የመጡት መረጃዎች የአፍሪካውያንን በአ በፊት መገኘት እያመሰከቱ ይገኛሉ ዶር ኢቫን በ እኤአ ባሳተሙት ከሃ ዘበ ባቐ ርህዘበህ በተሰኘው መጽሐፋቸው ከኮሎምበስ እን ውያን በአሜሪካ ምድር ይገኙ እንደነበሩ የአርኬዎሎ ለ ያሃሪጋዳናምኋዳም እና ሐሑሪቸቻ ወንቻ ፉ በአፍሪካ ካሪቢያን ጉዳዮች ላይ ልዩ ልዩ ጽሑፎችን በብ የታወቀው ቸም ቨር በተሰኘ መጽሐፉ ላይ እንደሚለውጡ ነ ና ፍ ልከርዉቦ ዞባ ታሪክበዓለም ላይ ያለው ተጽዕኖ አፍሪካ እና ሕዝቦቿ ላና ታሪክ ለመካድ በሚደረገው ጥረት ውስጥ ይታያል ም ዓመታት ይህ ሁሉ የአፍሪካን ታሪክ ለማበላሸት ጥረት ረገው አፍሪካውያን ጥቂት ወይንም ምንም ዓይነት ዋጋ ሃላ የማንዲጋ ጉዞ ጂ ውጤቶች እና የታሪክ መዛግብት ከኮሎምበስስ በሬት የአርኬዎሎ ሪካን ምድር የተደረጉትን የከፍል ከ እኤአ ወደ ከሜ ውያንን ጉዞዎች በመግለጥ ላይ ናቸው የኛው መክዘ ሙስሊም የታሪክ ጸሐፊ የሆነው የአል ኩማ። ደረጃ ያሳየናል አሕ በአንድ ወቅት የጎጃም ጠቅላይ ግዛት ሲባል ደብረ ማርክ ከላነ ብ በሚገኘው የጠቅላይ ግዛቱ ፍርድ ቤት አንድ ሰው የፍርድ ቤት ነርግየ የጥሪ ደብዳቤ ይደርሳቸዋል አቶ ሠረቀ ብርዛን ይባላ ርባ ስማቸው በደብዳቤው ላይ የተጻፈው በእሳቱ ስ ስለነበር በቀበሮ ላ ቀን ሳይቀርቡ ቀሩ ለሁለተኛ ጊዜ ደብዳቤ ቢጻፍላቸውም ቀቁ ዚዚ በመጨረሻ በፖሊስ ተይዘው ቀረቡ ዳኛው ይኹ ደብ አኺ ደርሶዎታል ብሎ ጠየቃቸው አዎን አሉ ታድያ ለም በቀቦ ህ አልመጡም አላቸው ዳኛው የተጠራሁት እፄ ስላልሆነኮ የ አሉ ስምዎ ሰረቀ ብርፃን አይደለም አለ ዳኛው ነወ ሰውዬው ታድያ ለምን ስሜ አይደለም ኣሉ የእኔ በንጉሠ ሠ እንጂ በእሳቱ ሰ አይጻፍም እኔ ኦ ወገሬ ዳናዳኑ ዳና ፊሖቻ ወጾ አይደለሁም ሲሉ ዳኛው ደነገጡና ይወራ ነበር በን ሸው ፍአ አሽ ጉጮ ጊዜ በንጉሣዊ ስገዛዙ የተማረረ አንድ ቁሽ ጉባኤ ላይ አንዲት ሴትዮ ጎንጉው ሺ ስተናገር አኔ ለሃምሳ ዓመቱ መር ኛ ር ዓመተ ተያለሽ ብሎ ተነሥቶ ክ በጥፊ ይመታታል ሰበበተ የተደረገ ነበርና ምስክር ተቆጥሮበት አን ገ። ኑ ያሪጋ ጳናምሳቶም ላና ታም ወጋጾ ቤተ ሰብ ቤተ ክርስቲያን ቤተ መንግሥት ቤተኛ ቤቶ ግምጃ ቤት ምግብ ቤት እሥር ቤት ሙዚቃ ቤት ጽሕፈኑ ቤት ወዘተ ወዘተ። ሚዲያም ሆኑ የመረጃ ምንጮቻችን በእንግሊዝኛ የተጻፉ በጩ ናቸው በእንግሊዝኛ እያሰብን በአማርኛ ነው የምናጦራው ወበተ ከዚህ በተጨማሪ የሚለው ጠፍቶን ፕላስ የምንለው ጠፍቶን ኤንድ ሶ ኦን የምንለው እባክህ ጠፍቶን ለፐሌኮ በልዞ ን ዘነ ም ወዖ ዓተነ መዚ በላሽ ወግለሾ ዱ ኦ ኗረ ዳናምቶኦ ዳና ሐሖቻ ወጎቻ የምንለው ቡድን ጠፍቶን ቲም ዛዶኮኑ ጠፍቶን ፐሮሰስ የምንለው የምናስበው በአንግሊዝኛ በመሆኑ ነው ቂቂ የሚያስቡ ሰዎች አማርኛ ሐ ሳባችንን በሚገ ብለው ያስባሉ ለንደ ሳይንሱ ከሆነ ግን ቋንቋ በራሱ ምሉዕ ነው ምሉዕም የን ምሉዕ ነው ሲባል የራሱን ሕዝብ ለማግባባት በቂ ነው ማለተ ነው ምሉዕ አይደለም ሲባል ደግሞ በዓለም ላይ ያሉ ነገሮችን ሁሉ ሊገልጥ የሚችል አንድ ብቸኛ ቋንቋ የለም ማለት ነው ሐሳቡን በአማርኛ የሚያቀርብ ሰው አስቦ የሚጽፍና የሚናገር ከሆነ በተቻለው መጠን ቃሉን ለመተርጎም ካልቻለም ደግሞ ሐሳቡን ለመተርጎም መሞከር አለበት ቢኮዝ ንም ኤንድ ንም ኦፍ ኮርስ ንም ቱዴይንም አንዳለ ማስቀመጥግን ሕመም አንጂ ችግር አይሆንም ሐሳባቸው የማይቀና ቃላት አንዳንድ ጊዜ የእንግሊዝኛውን ሐሳብ ለመተርጎም ተብለው የሚፈጠሩ ቃላት በአማርኛ ባህልና አገባብ አስገራሚ ትርጉም የሚሰጡበት ጌዜ አለ ለዚህ ቀላሱ ማሳያ ሥር ነቀል ለውጥ የሚለው ሐረግ ነው ከተነቀለ በኋላ ምን ለውጥ ይኖረዋል ከኖረውም አንዴት ሆኖ ሥር የሚነቅል ለውጥ በአማርኛ አዎንታዊ ሐሳብ ይሆናል።